Ngạc nhiên khi phát hiện trẻ nhỏ mắc bệnh gan nhiễm mỡ

Bé trai 11 tuổi ở Hà Nội, con của chị Nguyễn Mai Anh, vừa được phát hiện mắc gan nhiễm mỡ mức độ 3, mức cao nhất và nguy hiểm nhất. Bé nặng 56kg, với chỉ số men gan tăng gấp bốn lần bình thường, kèm theo cholesterol và triglyceride cao. PGS.TS.BS Trịnh Thị Ngọc từ Bệnh viện Đa khoa Medlatec cho biết, gan nhiễm mỡ không chỉ gặp ở người lớn mà cũng phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt do chế độ ăn uống và béo phì. Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng này có thể làm tổn hại nghiêm trọng chức năng gan.

Gan nhiễm mỡ không phải là bệnh ác tính, nhưng nếu để lâu có thể dẫn đến viêm gan mạn, xơ gan và ung thư gan. Tuy nhiên, người dân, đặc biệt là cha mẹ trẻ nhỏ, thường không chú ý đến bệnh này. Theo TS Vũ Trường Khanh, gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ tích tụ trong gan, có thể phân loại theo mức độ: nhẹ (5-10%), vừa (10-25%), nặng (trên 30%). Khoảng 15-20% dân số Việt Nam bị bệnh gan, trong đó 10-25% bệnh nhân gan nhiễm mỡ có nguy cơ xơ gan và tử vong. Nhiều trẻ em từ 15-16 tuổi đã mắc bệnh do béo phì hoặc thừa cân, và trẻ gầy nhưng thừa năng lượng cũng có thể bị. Triệu chứng ở trẻ em thường không rõ ràng, thường được phát hiện qua siêu âm sức khỏe. Ở mức độ nhẹ, trẻ không cảm thấy khác biệt, còn ở mức độ nặng hơn, trẻ có thể bị đau sườn phải nhưng thường không chú ý do đang chơi đùa.

Gan nhiễm mỡ thường chỉ được phát hiện khi đã nặng, gây ra cơn đau bụng quằn quại, gan phù nề, và có thể làm chức năng gan giảm dần. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, đau hoặc sưng bụng, buồn nôn, và khó tăng cân. Theo TS Vũ Trường Khanh, 70% bệnh nhân gan nhiễm mỡ do béo phì. Cha mẹ cần theo dõi và cho trẻ béo phì đi kiểm tra gan để phát hiện sớm tình trạng này. Trẻ béo phì thường ăn nhiều chất béo, đồ ngọt và lười vận động, dẫn đến gan bị quá tải và tích tụ mỡ. Gan nhiễm mỡ không có thuốc đặc trị, cần điều trị nguyên nhân như béo phì và tăng mỡ máu.

Nhiều người lầm tưởng rằng ăn chay có thể giúp giảm bệnh gan nhiễm mỡ, nhưng thực tế, chế độ ăn này có thể làm tình trạng bệnh nặng hơn do cơ thể không dung nạp đủ chất béo. PGS.TS Trịnh Thị Ngọc cho biết, để xác định có mắc bệnh gan nhiễm mỡ hay không, cần thực hiện các xét nghiệm như xét nghiệm máu, kiểm tra men gan, và siêu âm gan. Hiện nay, phương pháp Fibroscan được xem là tiên tiến nhất để chẩn đoán bệnh. Trước đây, chẩn đoán xơ gan thường dựa vào triệu chứng và các phương pháp xâm lấn như sinh thiết gan, có thể gây ra biến chứng.

Chi phí sinh thiết gan khoảng 1-2 triệu đồng và thời gian chờ kết quả lâu. Trong khi đó, phương pháp Fibroscan nhanh chóng, chỉ mất 10 phút, không đau và chi phí chỉ bằng một nửa. Trẻ em mắc bệnh gan nhiễm mỡ rất nguy hiểm, vì vậy cha mẹ cần thường xuyên theo dõi sức khỏe và cho trẻ khám định kỳ. Điều chỉnh chế độ ăn uống là cách quan trọng để kiểm soát bệnh. Tránh để trẻ thừa cân, béo phì bằng cách giảm thực phẩm nhiều chất béo và bột đường, đồng thời tăng cường rau, cá và thực phẩm có lợi cho gan. Nên khuyến khích trẻ hoạt động thể lực như đi bộ, bơi lội, cầu lông. Nhiều người cũng sử dụng các loại thảo dược như Diệp hạ châu, ngũ vị tử, kế sữa và atisô để hỗ trợ điều trị gan nhiễm mỡ.

Tuy nhiên, khi dùng thuốc, cần chú ý.